Kodakan Judo Merkezi

• 28 / MART / 2019

   Simdi Judo adi altinda Dünyanin her tarafinda yapilan ekzersiz, dogrusunu söylemek gerekirse “ KODOKAN JUDO ” diye adlandirilmalidir. Bu nedenle ilerleyen bölümlerde “KODOKAN ” judo tarihini ana hatlari ile anlatacagiz.

    Bu günün “ KODOKAN JUDO ” su, ana evi “ JUI-JUTSU ” ya dayanir. Öncekinin teknikleri kontrol edilip, artirilip, simgelestirilerek ve ideal hale getirilerek sonuncusunun teknikleri olmustur, yani teknikler ayni kalmistir. Böylece “ KODOKAN JUDO ” nun sanat , yöntem , uygulama , usul veya ilkeyi içeren “ JUI-JUTSU ” dan yüceltilmis oldugu söylenebilir.

    Öyleyse Judonun modeli ( öncüsü ) “ JUI-JUTSU ” neydi .JUI-JUTSU , YAWARA, TAIJITSU ,WAJUTSU ,TORITE ,KOGUSOKU, KEMPO ,HAKUDO , KUMICHI ,SHUBAKU ,KOZHINEWARI gibi bir düzine degisik isimlerle bilinir. “ JUI-JUTSU ” nun her birine has özellikleri ile digerlerinden ayirt edilebilen çok sayida okullari vardir. Fakat genel olarak “ JUI-JUTSU ” bir saldiri sanati degil , silahsiz ya da bazen silahli olarak bir rakibe karsi kendini koruma sanati olarak tarif edilebilir.

   JUI-JUTSU ’ nun asil kaynagi eski çag içinde kaybolmustur. Japonya’nin tarih yazari Hihon SHOKI tarafindan bu “ JUI-JUTSU ” ile ayni olan Japon Güresi veya “SUMO” nun baslangici olarak birkaç tarihçi tarafindan kabul edilmektedir. Her ne kadar söylenen “CHIKARA-KURABE ” nin “ SUMO ” ve “ JUI-JUTSU ” nun diger yönleriyle bir iliski dogurup dogurmadigi tartisilabilirse de , bu çok eskiden “SUMO” hem de “JUI-JUTSU” nun empriyenik dönemini gösteren önemli tarihi bir delil olarak kaydedilmistir

Japon edebiyatinda “ YAWARA ” kelimesinin ilk örneginin çikisi , “ KENJAKU          MONOGATARI ” de 11. yüzyilin son yarisinda yazildigi söylenen hikayelerdir. “ YAWARA “ kelime olarak sumo ile ilgili bir kitapta yer alan hikayede bahsedilmektedir.Biz onu “ JUI-JUTSU ”dan dogrudan dogruya ayiramayiz. Fakat her durumda “JUI-JUTSU” tarihçilerin dikkatini çekmeyi basarmistir. “ JUTSU RYUSEROKU , TAKENEUCHI RYU , SEKIGUCHI RYU , KYUSHUN RYU , KITO RYU , ve TENSIN-SHINYO RYU ” gibi askeri ve egitime yönelik okullar ile Jigoro KANO ’nun devam ettigi JUI-JUTSU ’ esasina dayali YIRMI RYU gibi okullar ve ekoller KODOKAN JUDO ’ nun kurulmasindan önceki günlerde bulunmaktaydi. Bu okullar arasinda ihtisaslasmalar olmustur. Bu okullar özde, pratik yönden ayni ancak ismen farkliydi.
 
       Jui-jutsu’nun gelisimi ve dogusuna sebep olan sartlar

a ) Japonya’ da atesli silahlarin dogusundan önce ok veya yay en erken zamanlardan beri savasta kullanilmaktaydi. Yakin dövüste kiliçlar ve mizraklar savasçilar tarafindan kullanilmaktaydi ve bazen çiplak elleriyle savasmak zorundaydilar. Bu JUI-JUTSU ‘nun gelismesine katkida bulunan en ilerlemis teknikler KUNIUCHI diye adlandirilir.

b ) Yüzyillarca Japon savasçilari bir uzun ve bir kisa kiliç tasirlardi. Bu durum kiliçlari giymeyi yasaklama altinda 1871 yilinda yasaklandi. Bununla beraber yüksek bir kisi mevcudiyetinde uzun bir kiliç giymek zordu .Özellikle TOKUGAMA döneminde uzun kiliçlar SHOGUN mahkemesinde tabuydu. Yalniz görevde olan yüksek memurun ve alt memurlarin kisa kiliç giymelerine izin verilmisti. Ayni durum hapishane koruyuculari için de geçerliydi. Onlarin kendilerini koruma, onlari öldürmeden kendi görevlerini kontrol etmek için özel bir sanata ihtiyaçlari vardi.

c ) Eklemleri egerek, ayagin topuguyla , dize vurarak , avuç ve parmak uçlari ile dirsek ile ani dönüsler ve yer degistirmeler yaparak özel metotlar ile düsmanini silah kullanmadan alt etme sekiller çalisildi ve gelistirildi.

d ) Meji döneminden önceki bir kaç yüzyil içinde , feodal dönemde sinif farkliligi, savasçi ve halktan olanlar arasinda kati olarak siddetlendi. Halktan olanlarin kiliç giymeleri yasaklandi. Tabii olarak kendi kendini savunmak için halktan olanlar bu amaçla açik elle savasmayi ögrenmek zorunda kaldilar.

            JUI-JUTSU’ nun gelisimine sebep olan yukarida bahsedilen ana sartlar birbiriyle yakindan bagli olup, birbirinden ayrilmaz. Fakat DENSHO, degisik okullarin kuruculari tarafindan ortaya çikan gizli kayitlar ve egitim biz ancak onlarin karakterlerini algilayabiliriz. Mesela bazi DENSHO’ larda dakikalik egitimler vardi ve bununla birlikte gösterilerle düsmani iple nasil baglayip kusatilacagini gösteren egitimler vardir. Buna benzer ayrintilar JUI-JUTSU’ nun alani disinda olmasina ragmen ,JUI-JUTSU ile ilgili daha birçok bilgi vardir. Özel okullarin dokümanlarinda oldugu gibi her bir okulun gayesi söhretlerini arttirmak ve prestijlerini korumak için bazi el yazmalari bulundurmakti.

           Bundan baska su da var ki eski eserler içerisinde bazilari kopyasidir. Bunlarin hakikilik dereceleri süphelidir. Bununla beraber bugün mevcut olan el yazmalarindan ve eski eserlerden çikartilmis emin neticeler vardir. JUI-JUTSU 16. yüzyilin son yarisinda sistemli bir yapiya kavusturularak kabul edilmeye baslandi ve 17. yüzyildan 19.yüzyilin baslarina dogru çesitli okullar kuruldu.

          JUI-JUTSU’ nun Temel prensipleri çesitli okullarin talimatlarinda belirtilmistir. Yani ögretmenleri yumusaklik , uysallik ve güçtür.Derebeylik çaglarinda cengaver savasçilar ( INELL’ ) olan HWANG SHINKAN , ödülleri ayni zamanda Çin stratejisi tarafindan seçilen strateji üzerinde yazilmis ünlü kitaplarda görülebilir. Bu fikirler üzerinde israrla durdular ve bunlari kendilerine esas kabul ettiler.

         Onlarda CHANGE’ nün kitabi YI-KING veya yumusaklik veya mukavemet hususunda uzun uzadi ya etraflica izahatta bulunan LAO-TSZE’ nin kitabinda izah edilen Çin psikolojisinin yankilarini tasirlar. KODOKAN JUDO’ nun ruhuyla iç içe olan cesaret , sevgi , anlayis ve bunun gibi bir dizi halinde parçalar BUSHIDO’ nun fikrinde de vardir. Fakat bazi parçalarin ayrimina ragmen bazi orijinal düsünceler vardir.

        KOKUSHOJININ dokümanlarina göre tahminen 1644-48 veya 1627 yillarinda JUI-JUTSUNU’ nun Chen Yuan PING isimli bir Çinli tarafindan Japonya ya orijinal olarak getirilmis ve JUI-JUTSU kitabesine bir kelime ilave edilmistir. Her ne kadar bu böyle ise de fazla miktardaki deliller bunun aksini is bat eder. Mesela yukarida belirtilen tarihlerden ileri ki yillarda muvaffak olan HITOTSUBASHI JOKAN veya SEKIGUCHI-JUSHIN gibi Japon ustalarinin güvenilir, emniyet edilir dokümanlari vardir. JUI-JUTSU’nun gerçek tanitimlari YÜKISENJE - MENOPOTARIK - UYANIGURA ve eski JUI-JUTSU DENSH gibi dokümanlarda vardir.

       Aslinda Chen -Yuan-PING Japonya’ya Çin boksu KEMPO’yu tanitmistir. Yinede JUI-JUTSU üzerinde KEMPO’nun biraz tesiri oldugu az çok fark edilir. Kodokan judonun gelisimi : Kodokan Judonun baslangicini incelemek için , o dönemin sosyal durumuna bakmak gerekir. Kodokan Judonun kurucusu Prof . Jigoro KANO Kobe kenarindaki Mikaga Kasabasinda 1869’da dogmustur.1881 yilinda ailesi ile beraber Tokyo’ya hareket etmistir.

    Tokyo'da bulunan KODOKAN JUDO Merkezi

Bu yillarda Japonya’ya politik , kültürel ve birçok alanda degisikliklere sahit olmustu. Tokugawa Shogun da parçalanmis ve imparatorluk kanunlari 1868’de tekrar ortaya çikmaya baslamistir. Memleketteki feodal sistemin çökmesi ile skinin tüm kültür  ve ananevi olaylari tekrar dalgalanmaya baslamisti. Bu zamanda Avrupa’da ve Amerika’da feodal bir sistem hakimdi. Mesela : “NOH DRAMA “ memleketin ananevi bir hikayesi, aniden krallarin ve derebeyliklerin çökmesine sebep oldu ki bu adamlar arazilerini ve yetkilerini kaybettiler. Bu hikayede bahsedilen “ NOH “ kapidan kapiya, dilden dile dolasmaya basladi ( Bir Halk Mesaji olarak) 1871 yilinda kiliçli hayat yasaklandi, kiliçli giyimi yasak lamasi ile eski savas sanatlari gerilemeye basladi, buna JUI-UTSU da dahildi

O devirler JUI-JUTSU’nun bir çok okul ve çesitleri vardi ve ülke boyunca bütün bölge ve sehirlere girmis durumdaydi. Simdi dahi kiyi kesimlerinde bu okullarin yikimlarini görmek mümkündür.
 

Jigaro KANO bu gerileyen sanatlar için niçin ve nasil ilgilendi.?

Bu esnada Kano Tokyo Emperial Üniversitesinde ve 18 yasindaydi. Güçlü fizigi olmayan bu centilmen , gururlu ve mütevazi bir yapiya sahipti. Bütün alanlarda fiziki ve zihni olarak kuvvetli ve güçlü olmak arzusundaydi. JUI-JUTSU hakkinda küçük bir adamin bir her külü dahi yenebilecegi fikrini duydugu vakit, zihninde hemen bu sporu ögrenmek arzusu olustu. Bununla birlikte o zaman ki sosyal sartlarda uygun bir ögretmen bulmak zordu. Sonunda Teinesuke YAGI diye biriyle karsilasti, bu egitmen KANO’ya JUI-JUTSU’nun temelini ögretti. Daha sonra Tenshin Shinyo okulunda Hachinesuke FUKUDA ve Masatomo ISO ile beraber çalisti. Bu zaman zarfinda bu iki okulun sistemini kavradi. 1882 yilinda kendi okulunu kurdu ve ismine KODOKAN dedi .Bu okulda kendi egzersizlerini ögretmeye basladi. Bu siralarda 23 yasinda idi ve Gakushuin okulunda yani asilzadeler okulunda idi. Bu okul onu tatmin etmiyordu, onun karakteri enerji dolu idi ve kendi egzersizini düzeltmek için yeni okullar arastirdi. Bu arastirmalar esnasinda Densholar da ki çalismalarinda ve ünlü okullari ziyaretinde önemli bilgiler elde etti. Sonra da KANO simdiye kadar JUI-JUTSU alaninda bilinmeyen

JUI-JUTSU’ dan JUDO’ ya kadar ki süreç KANO tarafindan 1898 yilindaki derslerinde talebelerine anlatti (ders olarak verildi.) KANO , JUI-JUTSU çalisirken bunun ona enteresan gelmedigini söyler, bundan dolayi çok etkilendigini bildirir. Fakat KANO onu düzeltmek ve ona bazi açilar kazandirmak gerektigine inaniyordu. Çünkü bu eski sitil gelistirilmemisti ve tasarlanmamisti ( beden egitimi ve ahlaksal , zihinsel çalisma için ) JUI-JUTSU sadece kazanmaya yönelir bir oyundu tesadüfü seyler ve sekilsel yararlar vardi. Yani zihinsel ve kültürel , ahlaki degerlerden yoksundu. Diger taraftan bilinir ki JUI-JUTSU okullarinda herkes JUI-JUTSU bilgisine ve etkisine sahipti.

KANO , JUI-JUTSU’ ya basladiginda JUI-JUTSU’ nun müdafaaya yönelik gelistirilmesini düsünüyordu. Çesitli okullarda ögrendiklerinin iyi noktalarini alarak ve onlara kendi icada ve degerlerini de ekleyerek teoriyle yeni bir sistem olusturdu. Bu sistem düsünsel ve fiziksel çalismak içindi .KANO yarisma sporlari için en iyi olan sporu olusturdu ve ona KODOKAN JUDO dedi.

KANO söyle der ; Niçin JUI-JUTSU yerine JUDO dedim .? ve açiklar çünkü ben basitçe JUI-JUTSU ögretmedim, süphesiz JUI-JUTSU ögrettim fakat o “ DO “ ya dalyaliydi ki bu özel dertlerden kurtulma iyi karakter ve sahsiyet bulmak için bir yol , bir prensipti. Bu günlerde halk JUI-JUTSU’ ya JUDO diyor. Fakat ben JUDO’ mu ögretmeye baslamadan önce bu terim (JIKISHIN ) okulu tarafindan kullaniliyordu. Diger okullar arasinda bu terim çok az kullanildi. Bu az kullanilan terimi seçmemin amaci, kendi okulumu diger JUI-JUTSU okullarindan ayirmamdi. Bu ismi tamamen adapta etmemin nedeni sudur. Ögrettigim KODOKAN JUDO eski JUI-JUTSU ile mukayese edilmistir. Daha genis amaçla ve farkli tekniklerle kullanilmistir. Bundan dolayi ona yeni bir isim vermek mecburiyetinde kaldim. Fakat bütün bunlardan sonra genellikle bütün ögrendiklerim eski hocalarima dayali oldugu için ona tamamen yeni bir isim vermekten kaçindim.

JUI-JUTSU teriminden kaçinmamin iki nedeni vardi .Bunlardan bir tanesi JUI-JUTSU okullarinda siddete hosgörü vardi, atma kol ve bacak çevirmelerinde tehlikeli teknikler vardi. Bu görünen nedenlerden dolayi bir çok kisi JUI-JUTSU’ nun zararli olduguna inaniyordu. Bir egzersiz esnasinda denetim yetersizdi. Hocalar ve egiticiler talebeleri zevkle firlatiyorlardi. JUI-JUTSU genç insanlarin kavgasi olarak görülüyordu, yani hakir görülüyordu.
JUDO’ nun tehlikeli bir spor olmadigini göstermek istedim. Kisiler gereksiz yere sakatlanmayacaklardi. Bütün bunlar dan dolayi JUI-JUTSU bazi kisiler tarafindan tamimiyle farkli, olarak görülmege baslandi. Ikinci neden ben JUDO’ yu ögretmeye basladigim zaman JUI-JUTSU itibarsiz ve kötü söhrete düsmüstü, JUI-JUTSU’ nun üst kademesindeki hocalar JUI-JUTSU’ yu çikarlari için kullanmaya baslamisti. Bu kötü istenmeyen nedenler beni JUI-JUTSU teriminden sakinmami gerektirdi. Onun yerine JUDO terimini kabul ettim. O zamanlar Jikishin okulu da JUDO terimini kullaniyordu, ben JUDO terimini bu okuldan ayirt etmek için KODOKAN JUDO dedim, bu ondan biraz daha uzundu.

KODOKAN JUDO’ nun baslangicinin ana hatlari Prof.Jigoro KANO JUDO’ yu ilk kurdugu zaman onun dojo , egzersiz salonunda 12 tane minderi ( Tatami ) vardi 12 x 18 m karelik bir alan. KANO’ nun o sene sadece 9 ögrencisi vardi. Bu gün KODOKAN da binin üstünde tatami ve ögrenci adedi kadi , erkek ve müsabik olarak mil iyonlarca adettir.

Simdiki zamanda uluslar arasi JUDO Federasyonu KANO’ nun oglunu KODOKAN’ in baskani olarak kabul etmistir. Geçmise baktigimiz zaman kalbimiz kuvvetli duygularla dolar, Birçok hikayeler ve sözler KANO’ nun gögüs gerdigi güçlükler ve JUDO’ yu kurarken karsilastigi zorluklar karsisindaki güçlükler karsisindaki güçlü ve yapici kisiliginden bahseder. Bütün güçlüklerin üstesinden gelen KANO küçük bedenine ve gençligine ragmen Hizla ilerledi ve gelisme kaydetti. Bir kaç yil genis halk kütlesi tarafindan tanindi ve kabul edildi. Sonunda KANO bu alanda tam bir lider olarak kabul edildi 1886. Bu zamanlarda memleketin sosyal durumu bir durgunluk içinde idi, eski JUI-JUTSU okullari bir gerileme içinde idi. TOKYO kentinin polis akademisi görevlerinden dolayi hareketli egilimlerle ilgilendi. JUI-JUTSU’ nun yeniden diriltilmesi için aktif faaliyetlerde bulundular. (Kendjutsu ) olarak Yeni KODOKAN halkin egiliminin merkezi idi , yani halkin gözünde popülerdi. Herkes onun ilkelerini ,sloganlarini ve ideallerini taktir ediyorlardi. Fakat onun savas alanindaki kullanimina süphe ile bakildi. Hatta eski JUI-JUTSU egitmenleri tarafindan horlandi, kötülendi ve küçümsendi. Bunlardan bir tanesi Hikosuke TATSUKA idi ve onun çok izleyenleri vardi. Dogal olarak TATSUKA okulu ile KODOKAN arasinda bir rekabet basladi. 1886 yilinda Metropoliten polis sefinin kontrolü altinda bir turnuva düzenlendi. Bu kesin bir savas idi, yenilgi KODOKAN için ölüm olacakti. Fakat bu turnuva için her okul en seçkin 15 adamini gönderdi. KODOKAN iki maç hariç bütün maçlari kazandi. Bu muhtesem zafer KODOKAN JUDO olarak JUI-JUTSU okullarinin üstünde bir yere geldi ve üstünlügünü kurdu. Sadece prensip olarak degil ayni zamanda teknik olarak ta üstünlügünü kabul ettirdi.

KODOKAN JUDO’ nun teknik formülleri 1887’lerde tamamlandi. Tablo 1922’lerde mükemmel bir hale getirildi. Bu yilda KODOKAN kültür toplumu ve egitim cemiyeti kuruldu ve sosyal hareketler basladi.

Resim Galeri