Kashima Ryu Kenjutsu
Kashima Ryu Kenjutsu
- 28 / MART / 2010
Japon tarihine mâl olmuş ünlü kılıç ustası Tsukahara BOKUDEN'in ailesi ile yaptığımız söyleşiyi okuyacaksınız. Aynı zamanda Aikidonun kurucusu M.Ueshiba'da bu okulda kılıç eğitimi alan öğrenciler arasındadır.
Tsukahara BOKUDEN
Özellikle Sengoku döneminde birçok tek samuray bulunmaktaydı. Sürekli bir yerden başka bir yere seyahat eden bu gezginci, efendisi olmayan samuraylara “Ronin denmiştir. Savaşlarda efendilerinin ölmesi yada yenik düşmesi ile zedelenen onursal sebepler bu sınıfın doğmasına neden olmuştur. Diğer yandan yerleşik hayatı seçen roninler ise bağlı bulundukları lordların topraklarının genişlemesi için hizmet etmişlerdir.
Yine Japon tarihinde “Kengo” diye adlandırılan gezginci kılıç ustalarına rastlamaktayız. Örnek olarak Miyamoto Musashi, Kamiizumi Nobutsuna gibi ustaları verebiliriz. Bunlar da beceri ve tecrübelerini artırmak için “ savaşçının kutsal gezisi” olarak nitelendirilen “ musho shugyô” ya çıkarlardı. Bu gezinin bir anlamı ruhsal sıkıntılardan kurtulmak ve aydınlanmanın yollarını bulmaktı. Bu seyahati gerçekleştiren kişi 1509-1579 senelerinde yaşamış Haneo Unno olduğu bilinmektedir.Yinede en ünlü gezginci kılıç ustası 1490 ile 1572 senelerinde yaşamış Tsukahara Bokuden’dir. Hayatını anlatan birkaç kaynaktan aldığımız bilgiler doğrultusunda T.Bokuden 1490 yılında Edo’ya ( Tokyo) yakın bir bölge olan Kasima’da doğmuştur.Çocukluğundan itibaren gerçek bir kılıç ustası olmak için yetiştirilmiştir.
Bokuden ilk “musho shugyô” ya on yedi yaşında çıkar.Bu seyahati boyunca otuz dokuz ayrı çarpışmada ve on dokuz kez de tek başına düello yapmıştır. Bunlardan birisi olan şöhret sahibi ünlü bir samuray olan Oshiai’yi yener ve canını bağışlar. Oshiai gerek genç bir samuray tarafından yenilmekten, gerekse toplumun gözünden düşmesinden dolayı ikinci kez T.Bokuden ile karşılaşma yapar. Oshiai hızlı kılıç hamlelerinden kurtulamaz ve ölür. Otuz yedi yaşında kendine has kılıç tekniklerinin öğretildiği kendi okulu “Kaşima Shinto Ryu”yu kurar.
Birçok defa çıktığı seyahatlerin üçüncüsüne seksen takipçisi katılır. Bokuden yılların birikimi birçok sırrını ve tecrübesini çok değer verdiği İse vilayetinin lordu olan Kitabatake Tomonori’ye aktarmıştır.
HİKAYE
Külhan bey birisi tarafından meydan okunan Bokuden, kendisine savaş sitili sorulduğunda "Kılıçsız Stil"i çalıştığını söylemiştir. Rakibi gülmüş ve madem öyle kendisiyle kılıçsız savaşmasını söylemiştir. Bu çağrıyı kabul eden Bokuden, başkalarını rahatsız etmemek için, kayıkla Biwa gölündeki adalardan birinde düello etmeyi talep eder. Bunun üzerine kayıkla adaya geçerler, ancak rakibi karaya çıktıktan sonra Bokuden kayığı tekrar göle çeker ve rakibini orada bırakırken . Sonrasında ona doğru seslenerek ;
"İşte benim kılıçsız stilim"
Fırtınalı Sengoku Jidai (feodal savaş) döneminde kurulduğundan dolayı okulun teknikleri savaş alanında kazanılan deneyimlere dayanmaktadır ve rakibin zırhındaki zayıf noktaları kullanmak üzerine kuruludur. Kılıç (katana), mızrak (yari), kılıç-mızrak (naginata) ve sopa (bo) okul tarafından kullanılan silahlardan bazılarıdır.
Okulun şu anki temsilcisi Yoshikawa Tsuenetaka'dır.
Kashima Shinto Ryu eğitim müfredatında bir dizi iai-jutsu (Kılıç çekme sanatı) teknikleri de bulunmaktaydı. Ancak zaman içerisinde bu teknikler kaybolmuştur. Herkese açık çalışma bir sene boyunca sadece 1 hafta yapılmaktadır. Buda genelde ocak ayında, yılın en soğuk olduğu zamanıdır. Dan gibi statü belirten kavramlar bu okulda bulunmamaktadır.
Okulun kısa tarihi geçmişini anlattıktan sonra bu ünlü kılıç okulu ile yaptığımız röportajı siz okurlarımıza aktarıyoruz.
Tokyo’ya yakın Kaşima kasabasına yaklaşık 2 saat sonra varıyoruz. Tokyo’nun aksine Kaşima tarihin ve yeşilliğin bulunduğu çok güzel bir kasaba..Gidecek olanlara buranın yılan balığını yemelerini tavsiye ediyoruz. Dergimiz ile röportaj yapmayı kabul eden Yoshikawa sensei ve okulun Shihan’larına teşekkür ediyoruz. Lafı fazla uzatmadan sizleri bu çok özel röportajla yalnız bırakıyoruz.
“Doğudan gelebilecek saldırılara karşı Kaşima’nın stratejik önemi bulunmaktaydı. Yaklaşık 1600 yıl evvel kendilerini ve bağlı bulundukları merkezi korumak için Kaşima’da yaşayan rahipler, kendilerine has savaş tekniklerini geliştirmeye başlarlar.
Japon tarihine mâl olmuş efsanevi savaşçı Tsukuhara Bokuden’nin hikayesi de burada başlar. Bokuden Yoshikawa ailesine evlatlık verilir. O yüzden soyadı Yoshikawa değildir. 200 den fazla savaşa katılır. Ve girdiği tüm savaşlardan galip çıkar. Bu onun namına her geçen gün daha da nam katar. Böylece efsanevi bir kılıç ustası ortaya çıkar... Tabi kılıçtaki ustalığını 10 sene içerisinde 3 kere çıktığı seyahatlerin önemi çok büyüktür. Bu seyahatlerde birçok kılıç okuluna gider ve kendi kusursuz kılıç teknik terminolojisini oluşturur.
BUSHİDO : Ustalık hakkında konuşabilirmiyiz.?
Ustalık hakkında …..
İyi bir usta öğrencisinin içindeki güzelliği, yeteneği ortaya çıkarabilendir.
Ben tam 54 yıldır çalışıyorum. ( Gülerek..)Yol çok uzun.. Okulumuzun tekniklerini öğrenmek için çok çalışmak gereklidir. Bu okulda “Dan” gibi kavramlar yoktur, sadece kendin için çalışırsın. Her gün aynı katayı çalışarak en kusursuz hale getirmek için sürekli çalışılır. Bu ise disiplinli çalışmayı, sabırlı olmayı gerektirir.
O zaman içindeki güzellikleri bulabilirsin. Kendi içini analiz ederek, gerçeği bulabilmektir esas olan…
“Shin” ve “to” iki anlamı içerir. “Shin” yenilik , yeni kalp anlamı taşır. “Shin” ve “to” Sürekli gönlün yenilenmesi, hayata dair güzel şeyler bulmaktır esas olan…Her gün yeni şeyleri keşfetmek anlamına gelir.
“Acaba bu teknik daha iyi nasıl yapılabilinir!.” diye düşünerek keiko yapmak gerekir.
Başlangıçta teknikler güzel yapılamasa da, 1 sene gibi kısa bir sürede tekniklerin kendiliğinden değiştiğini görürsünüz. Sadece hoca böyle dedi diye değil, kendinde üstüne bir şeyler ekleyerek, bu teknik nasıl en güzel yapılır diye düşünmek gerekir.
BUSHİDO : Okulunuza ait özel teknikler varmıdır ?
Okulumuza ait “Uten- saten” adlı özle bir teknik vardır….
Tekniklerde en önemli kavram “mai-ai” dir. Zırh giyildiği zaman kısa mesafede teknikler yapılırdı. 90 cm ile 1 mt arasındaki mesafe tehlikeli alan olarak kabul edilir. Mesafe çok kısa olduğu için birçok önemli nokta bulunmaktadır. Karşıdaki sizi kesebilir.
Mesafe çok kısa olduğundan, bu tekniği yapmak için cesur bir yürek gereklidir. Yagyu okulundaki mesafe daha uzun iken , Kaşima okulunda mesafe daha kısadır.
9 shaku ( Enzan no metsuke) Enzan yani uzaktaki dağa bakmak anlamına gelir. Genel olarak ayaktan başa kadar karşıdakini süzmektir.
6 shaku ( Tari no metsuke) Gözlemden sonraki aşamada sadece kola bakılır.
3 shaku ( Takami no metsuke) Artık bu aşamada mücadele başlamıştır.
( 1 shaku yaklaşık , 11,93 inç veya 30,3 cm eşdeğerdir)
BUSHİDO : Okulunuzda J.Kano ve M.Ueshiba eğitim gördümü ?
Ağabeylerimiz Kasimai’dan Tokyo’ya giderek Ueshiba Morihei’ye ders verirdi. Karşılığında da iyi paralar aldıklarını biliyorum…. Aikido’nun içindeki bazı ken teknikler bizim okulumuza aittir.
BUSHİDO : Uzun yıllardan bahsediyoruz. Teknikler günümüze kadar nasıl bozulmadan geldi? Ve geleceğe aktarmak için nelere dikkat ediyorsunuz ?
Ustadan çırağa aktarılarak günümüze kadar gelmiştir. Edo dönemi sonunda ( 1860) Nagoya’ya yakın bir bölgeden birisi gelerek, okulun tüm tekniklerini güzel bir şekilde öğrenir. Ve bu bilgilerini bir kitaba aktarır. Günümüzde “Jikan-sho” denilen bu kitaba bağlı kalınarak çalışmalar yapılmaktadır. Edo döneminde birçok savaş olduğu için teknikler uygulanmıştır. Lakin edo dönemi sonunda savaş olmadığı için katalar ile teknikler korunma altına alınmıştır.
Budo’nun en büyük sekteye uğradığı zaman 2.Dünya savaşı sonrasıdır. Bu dönem yasaklama dönemidir. Gördüğünüz bu dojoda gündüz pencereler açık biçimde çalışma yapılamazdı. Hiç ses çıkarmadan gizli olarak çalışmalar yapılmıştır. Birçok değerli bilgi ve doküman bu dönemde yakılmış ve yok edilmiştir.
BUSHİDO : Kitap yada internet ortamında birçok T.Bokuden’e ait hikaye yer almaktadır. Peki direk kaynaktan dinlemek isteriz. Gerçek yada efsane bir hikaye var mı ?
T.Bokuden’e ait maalesef elimizde hiçbir gerçek kaynak yer almamaktadır. Hikayeler bulunmakta fakat gerçek hikayeler olup olmadığını bilmiyoruz. Bunlardan birisi ;
T.Bokuden’in 3 oğlu var. Ve öğretisini bırakacağı oğlunu seçmesi gerekiyor. T.Bokuden 3 oğlunu sırasıyla odasına çağırır. Çağırmadan önce kapının üst kısmına bir kağıt koyar, gelen kimsenin direk kafasına düşecek şekilde…
En büyük oğlu gelince kapıyı açmış, kapının üstünden düşen kağıt parçasını belindeki kılıçla ikiye biçmiş. Ortanca oğlu gelince ise düşen kağıdı eliyle havada yakalamış. En küçüğü ise kapıyı açmadan, kapının her tarafını iyice kontrol ettikten sonra yavaş yavaş kapıyı açmış.
Okulu ve öğretisini başarısından dolayı en ufak oğluna bırakmıştır.
Tabi ki bu hikayeler efsane niteliği taşımakta olup, büyüklerimizden duyduklarımız…Gerçek olup, olmadığını bilmiyoruz..
BUSHİDO : Anladığım kadarıyla teknikten ziyade hissi güçleri de geliştirmek gerekiyor. Acaba bunları geliştirmek için özel teknikler bulunmakta mıdır ?
T.Bokuden’den bizler kısa şiirler kalmıştır. Bu bir kitap değil..100’ e yakın şiiri bulunmakta… Bir şiirinde ;
“Katana çekmek iyi değildir. Katana’yı çekmeden karşıdakini korkutarak savaşı önle”
Kabul ediyorum, sen büyüksün diyerek savaşın çıkmasını önlemek gerekir. Katana çekmek çok kolay, insan öldürmek çok kolay…Mesele savaşmadan, kılıcı kınından çıkarmadan barışı koruyabilmektir. En zoru budur..
(Kaynak aynı olduğu için birçok tarihi okulun bakış açısının aynı olduğunu görüyoruz.)
17.08.2010
Kaşima/ Japonya
Hakan KAPLAN
( Bu değerli Röportaj S.Sawada ( Çevirmen), M.Amari ( Fotograf ve Video) ve H.Kaplan tarafından Y.Kajitsuka Sensei’nin büyük katkılarıyla yapılmıştır.)
( Keiko: Spor egzersizi gibi bilinse de sanılanın aksine, geleneksel anlamda kılıç çalışmaları için kullanılan bir tabirdir.)
Resim Galeri
